پایان نامه "مقایسه احکام ربا بین فقه امامیه و اهل سنت

چکیده:
مسأله ربا و تورم از موضوعات چالش برانگيز در اقتصاد اسلامي است. موضوع بهره و ربا يكي از مهمترين موضوعاتي است كه نه تنها در هر سيستم اقتصادي بخش عمده‌اي را تشكيل مي‌دهد، بلكه در تعيين شكل سيستم اقتصادي سهم بسزائي دارد، به همين لحاظ بحث در مورد ربا و بهره در تاريخ تمدن بشر سابقه‌اي بسيار طولاني دارد. ربا عاملي در جهت ضربه‌زدن به اقتصاد عمومي جامعه و بهم زننده نظام اقتصاد معتدل و سوق دادن سرمايه و ثروت از طبقه‌اي به طبقه ديگر مي¬باشد. هدف از این پژوهش مقایسه احکام ربا بین فقه امامیه و اهل سنت می باشد. روش گردآوری اطلاعات بصورت مطالعه کتابخانه-ای و فیش برداری می¬باشد. روش تجزیه تحلیلی داده¬ها بصورت تحلیل فیش¬ها و استخراج احکام بوده و در کنار ان نیز اقدام به ارائه امار و اطلاعات بصورت اشکال و نمودارها می¬شود. جهت مقایسه احکام در فقه امامیه و اهل سنت اقدام به انالیز و تحلیل احکام می-شود و وجوه اشتراک و تفاوت¬ها شناسایی گردید. قران به صراحت ربا را حرام دانسته است. اهل سنّت به حرام بودن اقسام ربا معتقد بوده‏اند و همه فقهاي مذاهب نيز اين اجماع را نقل كرده‏اند. همه فرقه‏هاي مالكيّه و شافعيّه و حنابله و شيعه اماميّه به حرام و باطل بودن قراردادهاي ربوي قايلند و تنها حنفيّه، با وجود اعتقاد به حرمت ربا، معامله ربوي را باطل نمي‏دانند و برخي علما اهل سنّت فتوا داده‏اند كه بيع معاملي به صورت نقد اشكالي ندارد. به هر حال، هيچ كدام از فقيهان اهل سنّت، به حلال بودن برخي از اقسام ربا فتوا نداده‏اند؛ فقه های شیعه احكام روشن شارع را منشأ اصلي احكام ربا و حرمت آن مي‏داند. علما اهل تشیعه حرام بودن ربا را ضروري دين و اجماع مسلمانان مي‏دانند. بنابراین در کل در میان علما اهل تشیع ربا را مطلقا حرام میدانند و برای ان استسناء قائل نمی شوند. در بین علما اهل سنت و تعدادی از فرقه های اختلاف نظر در زمینه ربا وجود دارد و معامله ربوي را باطل نمي‏دانند. برخي علما اهل سنّت فتوا داده‏اند كه بيع معاملي به صورت نقد اشكالي ندارد). بيش‏تر فقيهان، حرام بودن ربا را بر اساس نص (قرآن و سنّت) و اجماع مي‏داند. در کل مسلمانان بر تحريم ربا اجماع دارند، گرچه در فروع و كيفيّت تحريم آن اختلاف دارند. در ضمینه بانکداری اسلامی بي‏گمان، بسياري از افراد و مؤسسه‏ها به سبب رواج بانك‏داري بدون ربا حاضرند در اين بانك‏ها سرمايه‏گذاري كنند.
کلمات کلیدی:
ربا و تورم، فقه امامیه و اهل سنت، اجماع، بانکداری اسلامی، بانکداری بدون ربا